-----------------------------------------
چاپ شده در خبرنامه گروه جامعه شناسی مردم مدار
لینک اطلاعات خبرنامه در سایت انجمن جامعه شناسی ایران (+)
لینک پی دی اف خبرنامه (+)
هربرت گانز، متولد 1927 در کلن آلمان، هفتاد و هشتمین رئیس انجمن جامعه شناسی
امریکا است که نخستین بار در خطابۀ خود برای احرازِ مقامِ ریاستِ این انجمن، با
عنوان «جامعه شناسی در امریکا: نظم و مردم»[1]، در
1988 مفهوم جامعه شناسی مردم مدار را پیش نهاد؛ مفهومی که بعدها به جنبشی با همین
عنوان در جامعه شناسی امریکا بدل شد و امروزه مایکل بوراووی سردمدار آن است[2].
گانز بعد از ترک آلمان نازی در 1938 به انگلستان و در 1940 به امریکا
مهاجرت کرد. پس از دریافت مدرک فوق لیسانس جامعه شناسی از دانشگاه شیکاگو، در 1957
دکترای خود را در رشتۀ جامعه شناسی و برنامه ریزی از دانشگاه پنسیلوانیا گرفت. از
1953 پژوهشگر موسسۀ مطالعات شهری دانشگاه پنسیلوانیا و استادیار مطالعات و برنامه ریزی
شهری و مدرس گروه جامعه شناسی همان دانشگاه شد. سپس چند سال در دانشگاه MIT به تدریس
مشغول شد و از 1971 به گروه جامعه شناسی دانشگاه کلمبیا پیوست و پس از 14 سال کرسی
رابرت لیند را از آن خود کرد. او، علاوه بر ریاست انجمن جامعه شناسی امریکا، یک
سال رئیس انجمن جامعه شناسی شرقی[3]
(1973) و همچنین مشاور و عضو کمیته های تخصصی برنامه ریزی شهری، فقرزدایی، مسکن و
رسانه های جمعی بوده است و جوایز و درجات افتخاری متعددی دریافت کرده است که جایزۀ
پژوهشگر ممتاز انجمن جامعه شناسی امریکا در 2006 یکی از آنها است. همچنین، سابقه ای
طولانی در روزنامه نگاري دارد و مقالات متعددی در روزنامه های امریکا از وی منتشر
شده است.
از نظر گانز، جامعه شناسی مردم مدار پژوهشی جامعه شناسانه است که ویژگی
اصلی آن مرتبط بودن با مردم و در عین حال سودمندبودن برای آنان است. وی دو مشخصۀ
اصلی جامعه شناسی مردم مدار را این گونه بیان می کند: 1. ارائۀ بینشی جدید یا
یافته هایی نو دربارۀ جامعه که روزنامه نگاران یا دیگر راویانِ جامعه به آن
نپرداختهاند؛ و 2. بهره گیری از زبانی فهم پذیر برای عمومِ مردم (Gans H. J., 2011). از نظر وی: «هدف اصلی جامعهشناسی مردم مدار
کمک به مردم در فهم اجتماعی است که در آن زندگی می کنند» (Gans, 2009).
او جامعهشناس مردم مدار را روشنفکری عمومی می داند که ایده های جامعه شناسانه را
برای مسائلی که جامعه شناسی دربارۀ آنها حرفی برای گفتن دارد، به کار می بندد (Burawoy, 2003). به روایتِ گانز، جامعه شناس مردم مدار
جامعه شناسی است که باید ضمنِ تعریفِ مباحثات و مسائل عمومی، به توسعه و شکل دهی
به آنها نیز کمک کند. به عبارت دیگر، او محرک و تهییج کنندۀ مباحثات در سطوح محلی
و ملی و جهانی است. بر این اساس، جامعه شناسی
مردم مدار ارتباط جامعه شناس را با مردم و جامعه تقویت می کند و بنابراین او را به
تجزیه و تحلیلِ مسائل و رویدادهای جاری از دید جامعه شناسی ترغیب می کند و، به این
قرار، کار جامعه شناس در جامعه نمایان می شود (Rinalducci, 2005).
ردپای چنین اندیش های را می توان در یکی از معروفترین پژوهشهای
هربرت گانز دربارۀ کتابهای پرفروشِ جامعه شناسی در امریکا یافت (Gans, 1997)؛
پژوهشی که یافتۀ اصلی آن این بود که بسیاری از این آثار برای مخاطب خارج از کلاس
درس اصلاً جذابیتی ندارد و خوانندگان غیردانشگاهیِ این آثار بسیار کم اند. در پی
آن، گانز پیشنهاد می دهد جامعه شناسان به موضوعاتی بپردازند که در دستور کارِ
سیاست گذاران و سیاست پیشگان و فعالان اجتماعی است و نتایج یافته های خود را نه به
زبان علمی و فنی جامعه شناسی که به زبانی عامه فهم ارائه کنند. او کسبِ وجهۀ مردمی
را شرطِ لازم، و البته نه کافی، برای کارِ جامعه شناسی میداند و تأکید می کند
جامعه شناسی به همان میزان که به دانش تخصصی و روش شناختی نیاز دارد، باید فنِ
نویسندگی هم بداند.
گانز سه وجهِ مهم برای جامعه شناسی قائل است: 1. توجه به کارِ
میدانی: منبعِ اصلیِ داد ههای تجربیِ جامعهشناسی مردمان عادی اند. این داده ها با
حضور در میدان، به کمکِ مشاهده و مصاحبه و پرسشنامه و مشارکت حاصل میشوند؛ 2.
نگاهِ از پایین به بالا: به دلیلِ تمرکز جامعه شناسی بر مردمان عادی، نگاه جامعه شناسی
برخلافِ بسیاری از رشته های هم جوارش از پایین به بالاست؛ و، 3. جامعه شناسی از بسیاری
از شاخه های دیگر علوم اجتماعی به لحاظ فلسفی ماجراجوتر بوده و باید باشد (Gans, 2009).
او با تفکیک جامعه شناسی عوام زده[4]، به
عنوان گونه ای جامع هشناسیِ روزنامه ای، از جامعه شناسی مردم مدار می افزاید که
امروزه جامعه شناسان و روزنامه نگاران نوعی رابطۀ عشق و نفرت با یکدیگر دارند که
این به هر دو لطمه میزند. جامعه شناسان به روزنام هنگاران برای انتشارِ آثار و
پژوهش هاشان نیازمندند و در مقابل روزنامهنگاران هم به تخصصِ جامعه شناسان نیاز
دارند. روزنامه نگاران می توانند چگونه نوشتن را به جامعه شناسان آموزش دهند و
خود نیز نحوۀ تحلیلِ روشمندِ مسائل را از جامعه شناسان بیاموزند (Gans, 2009).
با اینهمه، او نگرانِ برخی دام ها پیشِ پای جامعه شناسی مردم مدار
است. یکی از آنها نوشتن مطالب صرفاً برای انتشار و خودنمایی و کسبِ وجهۀ مردمی
است. در این صورت، خطری که جامعه شناسی مردم مدار را تهدید میکند این است که محبوبیتِ
یک اثر را دلیل بر کیفیتِ مطلوبِ آن بدانیم (Gans, 1997).
گانز از نخستین کسانی بود که
فقدان رویکردِ جامعه شناسی مردم مدار را در این رشته حس کرد و آن را تذکر
داد. در نظرِ او از این طریق است که جامعه شناسی با درگیر شدن با مسائل جامعه به
تولید مفاهیمی مرتبط و به روز میپردازد، خود را به مردمانی که مطالعه شان می کند
نشان می دهد و از این راه در میان مردم و جامعه مشروعیت و مقبولیت مییابد.
منابع
Burawoy, M. (2003). “Models of Public Sociology: Hausknecht vs.
Burawoy”. Footnotes.
Gans, H. J. (2011, may 31). “How to be a public intellectual”. (N.
Jones, Interviewer(
Gans, H. J. (2009). “A Sociology for Public Sociology: Some Needed
Disciplinary Changes for Creating Public Sociology”. In V. Jeffries, Handbook
of Public Sociology. Rowman & Littlefield Publishers.
Gans, H. J. (1997). “Best-Sellers by Sociologists: An Exploratory
Study.” Contemporary Sociology, 26: 131-135.
Rinalducci, N. (2005)."Sociological Accessibility and the Institutionalizing of
Professional Public Sociology". The Journal of Public and Professional
Sociology, 1(1): Art. 2 1
گزیدۀ کتابشناسی
Gans, H. J. (1968). People and Plans: Essays on Urban Problems
and Solutions. Basic Books.
Gans, H. J. (1974). More Equality. Vintage Books.
Gans, H. J. (1974). Popular Culture and High Culture: An
Analysis and Evaluation Of Taste. Basic Books.
Gans, H. J. (1982). The Levittowners: Ways of Life and Politics
in a New Suburban Community. Columbia University Press.
Gans, H. J. (1982). Urban Villagers: Group and Class in the
Life of Italian-Americans. The Free Press.
Gans, H. J. (1991). Middle American Individualism: Political
Participation and Liberal Democracy. Oxford University Press.
Gans, H. J. (1994). People, Plans, and Policies: Essays on
Poverty, Racism, and Other National Urban Problems. Columbia University
Press.
Gans, H. J. (1996). The War Against The Poor: The Underclass
And Antipoverty Policy. Basic Books.
Gans, H. J. (1997). “Best-Sellers by Sociologists: An Exploratory
Study.” Contemporary Sociology, 26: 131-135.(ترجمۀ این مقاله در همین شماره از خبرنامۀ جامعهشناسی مردممدار
آمده است)
Gans, H. J. (1999). Making Sense of America: Sociological
Analyses and Essays (Legacies of Social Thought Series). Rowman &
Littlefield Publishers.
Gans, H. J. (2004). Democracy and the News. Oxford
University Press. (این
کتاب را آقای علیرضا دهقان با عنوانِ دموکراسی و خبر ترجمه کرده و در 1385
انتشارات سمت منتشر کرده است.)
Gans, H. J. (2005). Deciding What's News: A Study of CBS Evening
News, NBC Nightly News, Newsweek, and Time. Northwestern University Press.
Gans, H. J. (2009). Imagining America in 2033: How the Country
Put Itself Together after Bush. The University of Michigan Press.
Gans, H. J. (2009). “A Sociology for Public Sociology: Some Needed
Disciplinary Changes for Creating Public Sociology”. In V.
Jeffries, Handbook of Public Sociology. Rowman & Littlefield
Publishers.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
اگه عضو نیستید و الان نمی دونین چجوری باید پیام بذارین توضیح میدم:
اگر گزینه نام/آدرس اینترنتی رو بزنین که خب نامتون و آدرس احتمالی بلاگتون رو وارد می کنین
اگر هم نخواستین با انتخاب گزینه ناشناس پیامتون رو بذارین فقط خب تهش یه اسم بذارین که من بفهمم با ناشناسای دیگه فرق دارین !!!!
بقیه گزینه ها رو هم نمی گم !
دهه اصلا چه معنی داره بخواین همشو بدونین !